ใน พ.ศ. ๒๔๓๔ (ร.ศ. ๑๑๐) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ตั้ง “กรมราชโลหกิจและภูมิวิทยา” ตามปรากฎในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๘ ตอนที่ ๕๑ หน้า ๔๖๑ - ๔๖๒ พ.ศ. ๒๔๓๔ โดยกำหนดสถานที่ตั้ง หน้าที่ เวลาปฏิบัติราชการของกรม และการส่งหนังสือราชการเพื่อติดต่อกับกรม
มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ว่าตามประกาศรวมหน้าที่ราชการกระทรวงคมนาคมและกระทรวงพาณิชย์ ลงวันที่ ๒๓ เดือนนี้ (มีนาคม ๒๔๖๘) ที่โปรดเกล้่าฯพระราชทานนามว่า กระทรวงคมนาคมและพาณิชยการนั้น ยังไม่เหมะสม เพราะพาณิชย์เป็นของสำคัญยิ่ง ที่รัฐบาลหวังจะบำรุงให้เจริญมากที่สุดที่จะเป็นได้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนนามใหม่ เรียกว่า กระทรวงพาณิชย์และคมนาคม
มีพระบรมราชโองการ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่่งว่า เมื่อพุทธศักราช ๒๔๕๔ สมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้รวมหน้าที่รถไฟและทางบกทางน้ำ และสื่อสารส่งข่าวประมวล ขึ้นเป็นกระทรวงและพระราชทานนามว่า กระทรวงคมนาคม ต่อมาในพุทธศักราช ๒๔๖๓ ทรงพระดำริห์ เร่งบำรุงการพาณิชย์ดังประเทศอื่น จึงโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งสภาเผยแผ่พาณิชย์ และยกกรมพาณิชย์และสถิติพยากรณ์ขึ้นเป็นกระทรวง มีนามว่ากระทรวงพาณิชย์ ต่อมาได้ทรงสังเกตว่า การค้าขายในสยามประเทศเจริญขึ้นงานทั้งสองกระทรวงมีรูปแบบคล้าย ๆ กัน เช่น การบำรุงส่งเสริมการค้าขาย ถ้ารวมหน้าที่บังคับบัญชาไว้ด้วยกัน จะเป็นประโยชน์แก่บ้างเมืองยิ่งขึ้น ลดการสิ้นเปลืองรายจ่ายที่จะแยกเป็นสองกระทรวง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวมสองกะทรวงเข้าด้วยกัน และพระราชทานนามว่า กระทรวงคมนาคมและพาณิชยการ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า ฯ ให้ประกาศว่า โดยที่ทรงพระราชดำริเห็นสมควรจัดวางระเบียบราชการสำนักงานและกรมในกระทรวงเศรษฐการ เพื่อให้ระเบียบราชการตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทะบวง กรม พ.ศ.๒๔๗๖ ดำเนินสะดวกยิ่งขึ้นมาตรา ๘ กรมวิทยาศาสตร์ แบ่งส่วนราชการ ดังนี้๑. สำนักงานเลขานุการกรม แบ่งเป็น ๕ แผนก๒. กองอนินทรียเฆมีทั่วไป แบ่งเป็น ๕ แผนก๓. กองอินทรียเฆมี แบ่งเป็น ๔ แผนก๔. กองเท็ฆโนโลยี แบ่งเป็น ๒ แผนก๕. กองวิชาดินและปุ๋ย แบ่งเป็น ๖ แผนก๖. กองเฆมีการเกษตร แบ่งเป็น ๓ แผนก๗. กองฟิสิคส์
พระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวงและกรม พุทธศักราช ๒๔๗๖ มีมาตราที่เกี่ยวข้องกับกรมวิทยาศาสตร์ ดังนี้มาตรา ๘ กระทรวงเศรษฐการมีหน้าที่บริหารการเศรษฐกิจมาตรา ๙ ราชการกระทรวงเศรษฐการแบ่งเป็น ๑.กรมเลขานุการรัฐมนตรี ๒.กรมปลัด ๓.กรมเกษตร ๔.กรมการประมง ๕.กรมป่าไม้ ๖.กรมที่ดินและโลหกิจ ๗.กรมชลประทาน ๘.กรมพาณิชย์ ๙.กรมสหกรณ์ ๑๐.กรมรถไฟ ๑๑.กรมไปรษณีย์โทรเลข ๑๒.กรมเจ้าท่า ๑๓.กรมวิทยาศาสตร์
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริเห็นสมควรจัดวางระเบียบ กรมในกระทรวงเศรษฐการ ซึ่งมีมาตราที่เกี่ยวข้องกับกรมวิทยาศาสตร์มีดังนี้มาตรา ๑๐ กรมวิทยาศาสตร์จำแนกเป็น 3 กอง๑. กองกลาง แบ่งเป็น ๕ แผนก คือ แผนกสารบรรณ แผนกบัญชี แผนกพัสดุ แผนกหอสมุด แผนกสนเทศ (Intelligence)๒. กองเฆมี (ศาลาแยกธาตุรัฐบาล) แบ่งเป็น ๓ แผนก คือ แผนกอนินทรียเฆมี (Inorganic Chemistry) แผนกอินทรียเฆมี (Organic Chemistry) แผนกเท็ฆโนโลยี (Technology)๓. กองเกษตรศาสตร์ แบ่งเป็น ๓ แผนก คือ แผนกวิชชาดิน แผนกปุ๋ย แผนกเฆมีการเกษตร
